Y học truyền thống Việt Nam nói một cách khác là thuốc Nam hay là 1 ngành y học thuộc Đông y với nguồn gốc xuất vạc từ vn thay bởi vì từ Trung Hoa. Các vị thầy thuốc nổi tiếng được coi là bậc tổ của nghề y nước ta là Hải Thượng Lãn Ông (còn lưu lại truyền bộ Hải Thượng Y Tông chổ chính giữa Lĩnh là sách căn bạn dạng của Đông y Việt Nam) và Tuệ Tĩnh (tác trả của câu nói lừng danh "Nam dược trị nam nhân" - thuốc Nam dùng chữa bệnh cho những người Nam).
Bạn đang xem: Lịch sử y học việt nam
Việt Nam tất cả 4 nghìn năm văn hiến từ thời khai thiên lập quốc cho đến nay, thì nền y học cổ truyền cũng cải tiến và phát triển theo chiều dài lịch sử dân tộc của đất nước. Trong nền Văn Lang tốt Ðại Việt đều y lý cùng y thuật dựa trên căn cơ của sự kết hợp lý và phải chăng luận y học Phương Ðông (Ðông y) với những kinh nghiệm chữa bệnh dịch của cộng đồng gồm 54 dân tộc bản địa Việt Nam, cùng với kinh nghiệm sử dụng các nguồn dược liệu, thảo dược nhiều chủng loại của quốc gia ta vào vùng nhiệt đới tạo thành một nền y học truyền thống cuội nguồn hay còn được gọi là Y học truyền thống Việt Nam.
Thời Cổ ĐạI (từ thời điểm đầu thế kỷ I – cố kỷ III sau CNt)Nền y học tập chỉ được ghi nhận dưới bề ngoài kinh nghiệm có lẽ do sinh sống trong khu vực nhiệt đới gió mùa, dễ mắc các bệnh nóng rét, dịch thời khí vỡ dịch nhiễm trùng đường tiêu hóa nên người việt Cổ có kinh nghiệm trong việc sử dụng thuốc dưới dạng thức ăn trầu, cau, gừng, hành, tỏi, ớt, riềng, ý dĩ, vôi, chè xanh, trà vằng với biết chống sâu răng bằng tập tục nhuộm răng đen.
Thời kỳ Trung Đại (Từ nỗ lực kỷ III đến XVII sau CN)
Dân tộc việt nam bước vào thời kỳ trung đại với sự đô hộ của trung hoa qua những triều đại Hán, Ngụy, Tấn, Tống, Tề, Lương, Tùy, Đường (179 tr. Cn - 938 sau
CN). Dưới những thời đại này nước ta đã được trình làng nền y học phương đông thông qua các thầy thuốc tới từ phương bắc như Đổng Phụng (187 – 226), Lâm win (479 - 501)
Trong giai đoạn này một trong những dược liệu của nước ta đã được china ghi chép lại như:
Ý dĩ, Sắn dây (Danh Y biệt lục ).Đậu khấu (Hải Nam phiên bản thảo - đời Đường)Sử quân tử (Bản thảo khai bảo - đời Tống).Sả (Bản thảo thập di).Trầu, Cau (Tô cung bạn dạng thảo)...1. Thời kỳ Độc Lập Giữa những Triều Đại Ngô, Đình, Lê, Lý, Trần, hồ (năm 939-1406).Năm 938 nền tự do của bên nước phong con kiến Viêt phái nam được tùy chỉnh cấu hình mở đàu là đơn vị Ngô, tiếp sau đó là nhà Đinh, Lê,Lý. Song dưới những triều đại này trước đó chưa từng thấy tài liệu ghi chép về tổ chức triển khai y tế.Đến bên Lý nước ta có khá nhiều thầy thuốc chuyên nghiệp. Ở triều đình đã gồm Ty thái y. Trong số ấy có ngự y chuyên quan tâm sức khỏe mang lại vua. Năm 938 vua Lý Thần Tông phát dịch điên cuồng, bản thân mọc lông dài. Miệng gào thét đã có Minh không thiền sư chữa khỏi băng bí quyết tắm nước người thương hòn.
2. Y học cổ truyền dưới triều nhà Trần (1225-1399)
Trong thời kỳ này nền y học cổ truyền có một số đặc điểm sau:
Có viện thái y học với chức năng chăm lo sức khỏe mang đến vua quan lại trong triều đình, đồng thời tất cả nhiệm vụ làm chủ y tế vào cả nước.Từ năm 1261 đơn vị Trần đã unlock thi để tuyển thầy thuốc vào thao tác ở viện Thái y. Viện Thái y đã chỉ đạo việc đào tạo và huấn luyện thầy dung dịch và bài bản thu trữ cấp phép dược liệu, phục vụ chữa bệnh cho vua quan với quân đội. Viện Thái y đã liên tục tổ chức đi hái thuốc mọc hoang ngơi nghỉ núi An Tử, Đông Triều. Hôm nay Phạm Ngũ Lão , phụ trách trồng thuốc nghỉ ngơi Phả Lại (vườn thuốc Vạn An và Dược Sơn xã Hưng Đạo, Chí Linh ngày nay) nhằm tự túc thuốc men. Như vậy câu hỏi trồng thuốc với thu hái dung dịch mọc hoang; ông phụ thân ta đã và đang lãm tự sớm. Cũng từ đó xuất hiện ý thức sâu đậm trồng cây thuốc, bao gồm khi cả buôn bản như Đại yên ổn ( ba Đình – Hà Nội), Nghĩa Trai(Văn Lâm – Hưng Yên) mà thời nay vẫn còn truyền thống. Song song với vấn đề dùng thuốc; việc chữa bệnh bằng châm cứu cũng rất được tin cần sử dụng hơn trước.Năm 1362, vua nai lưng Dụ Tông đã cấp phép tiền gạo cùng thuốc viên Hồng ngọc sương trả để phòng dịch mang đến dân ở phân tử Tam Đới ( Phú Thọ) và tủ Thiên ngôi trường (Nam Định).Xem thêm: Đội Tuyển Bóng Đá Quốc Gia México, Nhận Định Honduras Vs Mexico: Hoàn Thành Mục Tiêu
Dưới thời đơn vị Trần xuát hiện một số thầy thuốc tiêu biểu:
Phạm Công Bân (Cẩm Bình – Hải Dương) giữ chức Thái y lệnh, từ 1278 – 1314 ngoại trừ việc chăm lo sức khỏe đến dân, ông còn trút tiền riêng bán buôn thuốc men dựng bên nuôi dưỡng người bị bệnh nghèo bị tàn tật, hoặc trẻ em mồ côi cơ nhỡ.Tuệ Tĩnh còn gọi là Nguyễn Bá Tĩnh một tiến sỹ hoàng giáp, một công ty sư và một lương y lừng danh đã lời khuyên thuốc phái nam Việt chữa fan Nam Việt ông đã soạn cuốn nam dược diệu kì với 499 vị dung dịch và các phương dung dịch nam chữa 184 các loại bệnh. Quyển sách của ông đã có được Hòa thượng phiên bản lai biên tập, bổ sung và in khắc lại năm 1761. Quyển nam dược chính bạn dạng ( tất cả tựa của chúa Trịnh 1717) tất cả hai quyển nam dược quốc ngữ phú có 590 vị thuốc, Trực giải chỉ thuốc nam tính phú gồm 220 vị. Sau đây đổi thương hiệu là Hồng nghĩa giác bốn y thư.Qua một vài tác phẩm của Tuệ Tĩnh ta thấy trông rất nổi bật lên đạo đức và đường hướng y học tập của ông. Trong thời kỳ này nhiều vị thuốc được phát hiện như Hoàng nàn, Hoàng đằng, Hoàng lực, Độc lực, Tân lang, Lá 1-1 đỏ, Vỏ lựu... Đồng thời Tuệ Tĩnh đã bước đầu chia dịch ra 10 khoa.3. Y học truyền thống thời nhà Hồ cùng thời ở trong Minh ( 1400 – 1427)
Trong thời kỳ này, triều đình gồm chủ trương chữa trị bệnh rộng rãi cho dân. Lập Quảng tế thự, tổ chức những cơ sở chữa bệnh dịch ở địa phương. Trong thời kỳ này có Nguyễn Đại Năng (Hải Dương) duy trì chức tá nhị sống viện Thái y, ông đã soạn châm cứu tiệp hiệu diễn ca, áp dụng 120 huyệt để chữa trị nhiều bệnh hiểm nghèo (sốt rét, hễ kinh) ngoài ra còn gồm Vũ Toàn Trai (Hải Hưng) , Lý Công Tuấn (Tiên Sơn, Bắc Ninh) đầy đủ là những người biên soạn các tác phẩm châm cứu giá trị.
4. Y học truyền thống dưới triều Lê (1428- 1788)
Dưới triều Lê, Lê Nhân Tông chú trọng cách tân và phát triển nền y học cổ truyền nước ta. Lúc này đã gồm quan hệ thảo luận sản vật để mang thuốc Bắc của Trung Quốc. đơn vị Lê xem xét sức khỏe khoắn của nhân dân.Luật Hồng Đức sẽ dưa ra quy định nghề y, trừng phạt đông đảo thuốc vụ lợi. Cố ý chữa bệnh dây dưa hoặc chữa trị khoán, tất cả quy chế dọn dẹp và sắp xếp xã hội, nghiêm trị những người chế và bán thuốc độc. Cuốn “Bảo sinh diên thọ toàn yếu” lý giải giữ vệ sinh, rèn luyện vận rượu cồn thân thể nhằm tăng tuổi thọ. Về tổ chức y tế ngơi nghỉ triều đình gồm viện Thái y đi đầu là Đại sứ, giúp vấn đề có kị phó ngự y chữa dịch cho vua. Chánh phó y sĩ để chữa bệnh dịch cho hoàng gia và quan lại, sinh hoạt sáu viện có các phòng dung dịch do các Viên tứ dược cùng Trưởng dược phụ trách giữ lại kho và phân phối cấp phát. Ở Viện thái y còn tồn tại khoa đào tạo và huấn luyện y học. Ở những tỉnh bao gồm Tế sinh đường có các kháng chẩn nhằm khám căn bệnh và chức sứ trông coi kho dung dịch và cấp phát thuốc. Các tránh phó y sĩ trông coi mức độ khỏe cho những tướng sĩ trong quân đội.Trong thời kỳ này còn có các lương y lừng danh như:
Nguyễn Trực chăm chữa về bênh trẻ nhỏ bằng xoa bóp, bấm huyệt, đốt bấc; bao gồm các cách thức trị dịch sỏi, đậu mùa.Chu Doãn Văn (Thanh Trì) có những y án trị căn bệnh ngoại cảm và soạn 4 thiên trình bày cơ bản rất súc tích.Hoàng Đôn Hòa (Thanh oai vệ – Hà Tây) đã thành công trong việc dùng thuốc trả chế sẵn với dược liệu trồng tại nơi để chữa trị bệnh đặc biệt là bệnh nóng rét với thổ tả.5. Y học truyền thống dưới triều Tây sơn (1789- 1802)Kết quả của sự chia giảm đất nước vĩnh viễn ( Trịnh – Nguyễn phân tranh)làm nhân dân cực kỳ khốn khổ, mắc bệnh phát triển, thái y viện đã tăng cường việc chống dich ở các địa phương. Đã thành lập Nam dược cục; mời những lão y về phân tích thuốc Nam, mở màn là thầy thuốc Nguyễn Hoành ( Thanh Hóa) ông đã biên soạn 500 vị dung dịch cỏ cây sống địa phương cùng 130 vị về các loại chim, cá, kim, thạch, đất, nước.6. Y học truyền thống dưới triều Nguyễn (1802 – 1905)Nhà Nguyễn nhờ vào Pháp lập những Tế sinh mặt đường ở các tỉnh đổi thành Ty lương y. Những người dân tàn tật túng bấn được nuôi chăm sóc ở dưỡng tế sự các tỉnh. Viện thái y tất cả quy định cụ thể các chức vụ như bào chế, kiểm tra, đóng gói, sắc thuốc... 1856 từ Đức gồm mở trường dạy thuốc ở Huế. Công ty Nguyễn tất cả đặt quy chế riêng về nghề y, trừng phạt những thày thuốc chữa trị sai khiến tử vong hoặc cố tình gây nguy hiểm cho người bệnh. Nguyên lý Gia rùa lân định trừng phạt các vụ chữa trị bệnh phạm pháp gây bị tiêu diệt người.
