trong suốt chiều dài lịch sử, người dân Thái Bình phải liên tiếp chống chọi với thiên tai, địch họa. Yếu tố hoàn cảnh ấy góp thêm phần hình thành, un đúc nên truyền thống bất khuất, đề nghị cù, thông minh, sáng chế của bạn dân thái bình trong chiến đấu, lao động, sản xuất. Truyền thống cuội nguồn hiếu học, đỗ đạt khoa bảng cũng là nét rất nổi bật trong văn hóa Thái Bình. Chính những yếu tố kia đã khiến cho Thái Bình có một kho tàng di sản văn hóa truyền thống vô thuộc phong phú, nhiều chủng loại và giá trị.
Chùa Keo, thôn Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình. Bạn đang xem: Di tích lịch sử thái bình
Một vào những thành tố trong kho tàng di sản văn hóa đó là các di tích lịch sử văn hóa, những bằng chứng xác thực, cụ thể về đặc điểm lịch sử, văn hóa của một dân tộc. Ở đó chứa đựng tất cả những gì thuộc về truyền thống tốt đẹp, kỹ năng, kỹ xảo cùng trí tuệ của nhỏ người. Các di tích lịch sử văn hóa chính là những thông điệp của thừa khứ được thế hệ trước trao truyền mang đến thế hệ sau, ở đó người ta đã cảm nhận được vượt khứ, và từ đó tìm kiếm đến với truyền thống lịch sử, những giá chỉ trị đạo đức, thẩm mỹ, tín ngưỡng, trọng điểm linh. Bên trên cơ sở truyền thống lịch sử, những thế hệ đi sau tiếp nối với sáng tạo những giá trị văn hóa mới.
Tính đến năm 2015, toàn tỉnh tỉnh thái bình có tổng số 2.539 di tích, đã cùng chưa được xếp hạng, trong đó, đậm đặc nhất là ở các huyện: Hưng Hà (667 di tích), Thái Thụy (447 di tích), Quỳnh Phụ (351 di tích), Vũ Thư (298 di tích),... Thống kê đến thấy, thái bình là tỉnh có số lượng di tích lịch sử khá lớn nhưng mật độ di tích lịch sử phân bố ở các huyện ko đồng đều. Di tích lịch sử tập trung dày đặc ở bố huyện là Hưng Hà, Thái Thụy cùng Quỳnh Phụ với 1.495 di tích lịch sử (chiếm trên 50% tổng số di tích lịch sử toàn tỉnh). Trong lúc đó, thành phố thái bình chỉ bao gồm 85 di tích.
Tỉnh gồm 2 di tích được xếp hạng cấp Quốc gia đặc biệt, là di tích kiến trúc nghệ thuật chùa Keo (huyện Vũ Thư) và di tích lịch sử lịch sử quần thể lăng mộ với đền thờ các vị vua triều Trần (Hưng Hà). 151 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, vào đó chủ yếu là những di tích thuộc loại hình kiến trúc nghệ thuật, tập trung nhiều nhất ở những huyện Hưng Hà (29 di tích), Thái Thụy (29 di tích) cùng huyện Đông Hưng (23 di tích). Nghiên cứu kết quả xếp hạng di tích lịch sử cho thấy tỉnh thái bình có nhiều di tích kiến trúc nghệ thuật vào thời Lê, sau đó được duy tu và xây dựng lại vào thời Nguyễn. Do vậy,trong quyết định xếp hạng, những di tích này được xác định có niên đại vào thời Lê – Nguyễn. Đó là những dự án công trình kiến trúc nghệ thuật có giá trị tiêu biểu, cần được thân mật trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị của các di tích cấp quốc gia.
Thái Bình hiện tất cả 595 di tích đã được xếp hạng cấp tỉnh, vào đó, huyện Hưng Hà có 109 di tích, Đông Hưng có 91 di tích, Quỳnh Phụ gồm 92 di tích, Thái Thụy bao gồm 88 di tích, Tiền Hải bao gồm 68 di tích, Kiến Xương tất cả 57 di tích, Vũ Thư bao gồm 62 di tích lịch sử và thành phố tỉnh thái bình có 28 di tích.
Theo tư liệu thống kê của Ban Quản lý di tích tỉnh Thái Bình, hiện nay, toàn tỉnh còn 1.791 di tích chưa được xếp hạng. Vào số đó có nhiều di tích ở những loại hình không giống nhau như: Đình, chùa, đền, miếu, cổng làng, lăng mộ, đơn vị thờ họ, công ty thờ công giáo, văn chỉ. Đa số những di tích này đều mới được tu sửa hoặc khởi dựng vào cuối thời Nguyễn. Vào thời gian tới,cơ quan lại quản lý di tích sẽ tiến hành khảo sát lập hồ sơ khoa học đến từng di tích này, xác định giá chỉ trị của từng di tích để đề nghị công ty nước và tỉnh thái bình xếp hạng, tạo cơ sở pháp luật trong việc bảo vệ, bảo tồn cùng phát huy những giá trị của di tích. Mặt cạnh đó, căn cứ vào số lượng những di tích đã được xếp hạng, cơ quan tiền quản lý di tích đồng thời lập quy hoạch tổng thể hệ thống di tích lịch sử trên địa bàn tỉnh tỉnh thái bình theo tinh thần của Nghị định 70/NĐ-CP năm 2012. Đây sẽ là cơ sở cho những kế hoạch, dự án bảo quản, tu bổ phục hồi từng di tích, nhằm đáp ứng mục tiêu phạt triển bền vững các di sản văn hóa của tỉnh, phục vụ tốt mục tiêu chiến lược phân phát triển khiếp tế, văn hóa, buôn bản hội, góp phần nâng cấp đời sống văn hóa cho cộng đồng cư dân địa phương với khách thăm quan du lịch.
Ở góc độ phân loại loại hình, tỉnh thái bình có cha loại hình di tích cơ bản là di tích lịch sử, di tích kiến trúc nghệ thuật và di tích lịch sử khảo cổ và loại hình làm sao cũng có những công trình xây dựng rất giàu giá bán trị về lịch sử và văn hóa. Gồm thể kể đến những di tích khảo cổ thuộc vùng đất Ngự Thiên xưa, nay là huyện Hưng Hà, nơi bao gồm hành cung Ngự Thiên được xây dựng từ thế kỷ XII, di chỉ của nghề đúc đồng An Lộng (xã Quỳnh Xá, Quỳnh Phụ), di chỉ của thành Kỳ Bố Hải Khẩu (thành phố Thái Bình, thời kỳ Trần Lãm, TK X), lăng Trần Thủ Độ (xã Liên Hiệp, Hưng Hà), lăng Thái Bảo, tướng triều Trần, Đỗ Tử Bình (xã Hồng Việt, Vũ Thư), lăng mộ An Hạ Vương với phu nhân (xã Đông Quang, Đông Hưng), lăng Phạm Huy Đĩnh (xã Chương Dương, Đông Hưng). Đặc biệt, quần thể phế tích của đơn vị Trần thuộc địa phận làng mạc Tiến Đức (Hưng Hà)có quy mô rất rộng, tập trung chủ yếu ở buôn bản Tam Đường. Đây là khu lăng tẩm của bên Trần cùng hành cung Long Hưng dưới triều Trần. Một số di tích lịch sử lịch sử nổi bật như khu lưu niệm đồng chí Nguyễn Đức Cảnh tại quê hương Thái Thụy, di tích lịch sử lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại làng Tân Hòa (Vũ Thư), di tích Cơ sở in của Xứ ủy Bắc Kỳ năm 1930 ở làng mạc Đình Phùng,… Những di tích lịch sử lịch sử này đang đẩy mạnh vai trò tích cực trong công tác làm việc giáo dục truyền thống cho những thế hệ.
Loại hình di tích lịch sử kiến trúc nghệ thuật chiếm số lượng nhiều nhất trong hệ thống di tích lịch sử văn hóa ở tỉnh thái bình với 770 ngôi chùa, 666 đình làng, 343 đền, 332 miếu phủ, 295 từ đường và phần còn lại là những Văn chỉ, đơn vị thờ Công giáo, công trình kiến trúc dân gian khác... Đây là loại hình di tích thu hút đông đảo nhất sự nhiệt tình thăm viếng của ko chỉ cư dân địa phương ngoài ra của khác nước ngoài thập phương, đặc biệt vào những kỳ lễ hội.
Không thể không nhắc đến miếu Keo (Thần quang Tự), tọa lạc tại xóm Duy Nhất, huyện Vũ Thư, được xếp hạng cấp Quốc gia đặc biệt năm 2012. Miếu là một trong 10 kiến trúc cổ tiêu biểu với là một trong cha ngôi miếu tiêu biểu của Việt Nam. Diện tích khu chùa hiện ni còn khoảng 38.000m2 (dài 300m, rộng 125m), quan liêu nhiều lần trùng tu, hiện vẫn còn tấm bia đá rất lớn, tất cả khắc năm thiết yếu Hòa thứ 10 (1689). Miếu hiện bao gồm 17 tòa với 128 gian. Một điều hơi độc đáo, chùa có gác chuông 3 tầng cao 12m, được làm hoàn toàn bằng gỗ lim. Phía bên trong chùa cón lại hàng nghìn mảng chạm khắc rất độc đáo, có giá trị nghệ thuật cao.
Xem thêm: 2 Cách Xem Lịch Sử Đấu Lol Bị Lỗi Không Xem Được Lịch Sử Đấu Liên Minh
Đình An Cố (xã Thụy An, huyện Thái Thụy) được xây dựng vào thời Lê với 2 tòa, 10 gian, đồ sộ kiến trúc rất hoành tráng. Tòa tiền tế tất cả 7 gian, rộng 250m2, sức chứa tới hàng trăm người; tòa hậu cung rộng 3 gian, còn lưu giữ rất nhiều mảng chạm khắc mang ý nghĩa nghệ thuật cao. Trong các mạng chạm khắc gồm tới sản phẩm trăm bé rồng, nhỏ hổ và vô số linh vật khác. Bao gồm mảng chạm khắc về khung cảnh lao động sản xuất rất sinh động. Đây là một kiến trúc nghệ thuật đình tiêu biểu nhất ở tỉnh thái bình (5).
Toàn cảnh ngôi đình đá xã Vược, buôn bản An Hiệp, huyện Quỳnh Phụ.
Hệ thống xà, cột vào đình làmbằng đá.
Đình Đá (xã An Hiệp, huyện Quỳnh Phụ) với diện tích 200m2, 2 tòa, 10 gian, được xây dựng trọn vẹn bằng đá. Đình bao gồm 5 do kèo cầu, 20 cột, 14 đầu dư, hệ thống xà liên kết. Những cột hiên bằng đá xẻ vuông (32x32cm), cao 2,65m. Những cột cái tròn bằng đá, đường kính 50cm, đứng trên tảng đá thắt cổ bồng cao 50cm; bên trên thân cột chạm rồng leo, đầu rồng nối với các đầu dư, được giải pháp điệu ngậm hạc. Các vì kèo là những tảng đá lớn, kết cấu hình tam giác chạm trổ họa tiết hổ phù, mây cuộn, phượng hàm thư, văn triện kỷ hà. Những xà thượng, xà hạ liên kết với những vì kèo, cột bằng các mộng thắt. Liên kết cột và các chân tảng bằng những ngõng đá. Đặc biệt là cửa võng nối với hậu cung thuộc gian thiết yếu tẩm cũng bằng đá và là một tác phẩm điêu khắc tuyệt tác với họa tiết tứ quý, tứ linh sống động như bức tranh vẽ trên giấy.
Đền Đồng Bằng (xã An Lễ, huyện Quỳnh Phụ) là một ngôi đền bao gồm quy mô kiến trúc lớn nhất Thái Bình, được xây dựng trên diện tích 6.000m2 với 13 tòa, 66 gian, bao gồm hàng trăm mảng chặm khắc nghệ thuật. Những bức cuốn thư, đai tự, cửa võng được chạm khắc rất sinh động cùng được sơn son, thếp vàng.
Cảnh bên phía ngoài đền Tiên La .
Đền Tiên La thờ chén bát Nạn Đông Nhung Đại tướng quân Vũ Thị Thục.
Đền Tiên La (xã Đoan Hùng, huyện Hưng Hà) tọa lạc trên khu vực đất rộng 400m2. Ngôi đền bao gồm quy mô lớn, đẹp lộng lẫy về cả thế với vóc dáng, bao gồm nhiều công trình như hệ thống cổng đền, tòa tiền tế, tòa trung tế (cột kèo bằng đá) tòa thượng điện và tòa hậu cung. Tòa điện, bái đường của đền được kiến trúc bằng vật liệu gỗ tứ thiết. Nội thất được chạm trổ cần lao với những nội dung bao gồm tính tởm điển như Long, ly, quy, phượng đan xen với thông, cúc, trúc, mai, theo phong cách kiến trúc thời Nguyễn.
Đền Đồng Xâm (xã Hồng Thái, Kiến Xương) là một quần thể kiến trúc gồm 12 công trình xây dựng lớn nhỏ với 40 gian được xây dựng trên diện tích khoảng 1.000m2. Đền tất cả nhiều mảng chạm khắc nghệ thuật tinh xảo, điều không giống biệt là bức hoành mã trước cửa đền hết sức hùng hổ và sinh động.
Miếu nhì Thôn (xã Hiệp Hòa, huyện Vũ Thư) thờ bà Đỗ Thị Khương là vợ của Lý Bí. Miếu được đại tu vào năm 1680là một trong các công trình kiến trúc nghệ thuật tiêu biểu nhất ở Thái Bình. Miếu gồm 3 tòa, 11 gian. Trước sảnh xây cuốn thư cổ, cổng hoành mã. Hiện phía trước của hai tòa đều đánh bạo kép, ngưỡng kép, chấn phong thượng hạ, các mảng cánh gà hồi hiên chạm lõng 3 tầng rồng lửa. Tường sau, hồi tả, hồi hữu đều đắp đố lụa bằng gỗ lim. Những đồ tế khí đời Lê, các cổ khám rất lớn, những cỗ ngai rồng đồ sộ chạm lõng 5 tầng đủ những đề tài trúc long, long cuốn, long ổ… Tất cả đều sơn son, thếp vàng. Đặc biệt, miếu còn lưu giữ bức tranh cổ được vẽ vào nửa cuối thế kỷ XVII, cao 1,6m, rộng 2,2m, miêu tả vua Tiền Lý nam giới Đế cùng Hoàng hậu một phương pháp sinh động.
Thực trạng của những di tích ở tỉnh thái bình có thể phân chia thành các nhóm. Nhóm một là các di tích còn tốt. Hầu hết các di tích còn tốt đều là những di tích có niên đại muộn, chủ yếu vào thời Nguyễn cùng trên thực tế tình trạng của những di tích này đều nằm vào chế độ bảo quản, chưa phải áp dụng kỹ thuật tu bổ, nỗ lực thế. Những di tích thuộc đội này về cơ bản giữ nguyên được các yếu tố gốc từ lúc xây dựng cho tới nay. Cá biệt có một vài di tích đã xuất hiện sự xâm hại của rêu, nấm mốc, mối mọt… bởi vì vậy, trên thực tế, loại di tích thuộc nhóm một chỉ cần áp dụng các chế độ bảo quản thường xuyên như chống mối, chống mọt, diệt rêu và nấm mốc…. đội hai gồm các di tích đã tất cả hiện tượng xuống cấp, đã được lập dự án tu bổ, tôn tạo giai đoạn 2010 – 2015. Nhóm tía gồm những di tích xuống cấp trầm trọng hoặc trong tình trạng là phế tích. Đây là những di tích cần được ưu tiên về ngân sách đầu tư để tu bổ, chống xuống cấp khẩn cấp nhằm tránh nguy cơ bị mất vĩnh viễn trước tác động xấu của các yếu tố khách hàng quan.
Việc nghiên cứu giá chỉ trị của hệ thống di tích lịch sử văn hóa của tỉnh tỉnh thái bình đồng thời đánh giá bán tốt thực trạng và tình trạng kỹ thuật tại các di tích sẽ góp phần giúp công tác quản lý di tích lịch sử văn hóa đạt hiệu quả hơn. Từ đó, thực hiện tốt công tác làm việc bảo tồn và phát huy giá chỉ trị của hệ thống di tích lịch sử lịch sử văn hóa ở địa phương, phục vụ đến sự vạc triển tởm tế, văn hóa, làng mạc hội.
